Był czołowym
przedstawicielem architektury modernistycznej. "Jego projekty są
destylacją kolorów, światła i zmysłowej wyobraźni jego ojczyzny" - uznało
jury nagrody Pritzkera, przyznanej Niemeyerowi w 1988 roku. Nagroda nazywana
jest Noblem dla architektów.
Zasłynął przede wszystkim z wzniesionych według
jego projektu z roku 1960 rządowych budynków w Brasilii - nowoczesnej stolicy
kraju, nazywanej "największą utopią architektoniczną XX wieku".
W 99.
urodziny Niemeyera odbyła się w tym mieście inauguracja kolejnej jego budowli:
muzeum w formie kopuły z biblioteką na 500 tys. tomów. Są one dopełnieniem
kompleksu miasta, które w 1987 roku wpisano na listę światowego dziedzictwa
UNESCO.
W ciągu siedmiu dziesięcioleci
pracy twórczej architekt zrealizował ponad 600 projektów na całym świecie, w
tym siedziby ONZ w Nowym Jorku i partii komunistycznej w Paryżu. Utworzony
przez niego styl, nazwany brazylijskim modernizmem, charakteryzuje się m.in.
wykorzystaniem na wielką skalę betonu.
Konstrukcje Niemeyera wyróżniają płynnie
zakrzywione linie, którymi - jak sam to określił - "składa hołd ciału
brazylijskiej kobiety", kształtom brazylijskich gór i krętemu biegowi rzek
Brazylii".
W ostatnich latach wraz ze
swoja drugą żoną, Verą Lucią, którą poślubił w wieku 98 lat, wydawał kwartalnik
poświęcony architekturze, literaturze i sztuce "Nosso Caminho"
("Nasza Droga").
Pismo to ukazywało się w trzech językach.
"Wybrałem tytuł pisma, Nosso Caminho - mówił Niemeyer, ponieważ wydaję je
dla moich przyjaciół, z którymi idziemy w architekturze tą samą drogą".
Do jego głównych dzieł oprócz Brasilii należą
m.in. siedziba wydawnictwa Mondadori w Mediolanie (1968-75), siedziba
francuskiego dziennika "L'Humanite" (1967-72) oraz gmach Ministerstwa
Spraw Zagranicznych w Algierze.
Do najbardziej cenionych należy też panteon
wolności im. byłego prezydenta Tancredo Nevesa (1985 r.) i o rok późniejszy
pomnik "Nigdy więcej tortur", katedra w
Brasilii, Sambodrom w Rio de Janeiro, Muzeum Sztuki Współczesnej w Niteroi.
Niemeyer jest także twórcą koncepcji
realizowanej przed Igrzyskami Olimpijskimi 2016 roku przebudowy Sambodromu w
Rio. Projekt ten potwierdzał po raz kolejny, że Niemeyer mimo chorób w
ostatnich latach zachował pełnię sił twórczych.
"Monumentalna
Brasilia", w której Niemeyer realizował swoje marzenia miasta "mogącego
otoczyć opieką i wygodą biednych i bogatych, zwykłych ludzi i
ponadprzeciętnych, na zawsze będzie wyrazem jego geniuszu" - napisał w
oświadczeniu były prezydent Luiz Inacio Lula da Silva.
Zdeklarowany komunista,
Niemeyer, twierdził, że jedyna radość jego długiego życia to obserwować jak
Brazylia stała się bardziej "egalitarna dzięki prezydenturze" Luli.
Brazylijski architekt jest twórcą budynków, które nie tylko weszły do kanonu
światowej architektury, ale otworzyły nowy rozdział modernizmu, uduchowiły go.
W odróżnieniu od zimnego funkcjonalizmu znakiem rozpoznawczym jego projektów
stały się dynamiczne linie, które z upodobaniem kreśli na wielkich białych
kartach.
„Nie interesują mnie kąty
proste ani wymyślone przez człowieka linie proste, sztywne i bezduszne.
Interesują mnie krzywizny, swobodne i zmysłowe, takie, jakie spostrzegam w
górzystych krajobrazach mojej ojczyzny, meandrujących rzekach, falującym morzu
i ciele kobiety, którą kocham”.
W swojej pracowni w Rio de
Janeiro z widokiem na słynną plażę Copacabana wciąż otrzymywał zlecenia z
całego świata. Jedną z dwu najnowszych realizacji architekta jest Niemeyer Art
Center w Aviles na północy Hiszpanii. O nowym centrum kulturalnym mówi się, że
ma szansę powtórzyć sukces pobliskiego Bilbao, które za sprawą Muzeum
Guggenheima projektu Franka Gehry'ego stało się kulturalną mekką Europy.
Aviles
to niewielkie miasto portowe, znane z przemysłu wydobywczego i metalurgicznego.
Rewitalizacja zaniedbanych dotąd obszarów ma podnieść standard życia,
przyciągnąć turystów i pieniądze.
Był ostatnim żyjącym modernistą, jednym z najważniejszych architektów XX wieku. Właściwie do
ostatnich chwil projektował.
Jego budowle w ogóle nie przypominają zwyczajnych
domów - wśród nich znajdziemy raczej latające spodki, pagórki, czy też potężne
bryły oparte na liniach falistych.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz