Historia
powstania bazyliki NMP Niepokalanej Wszechpośredniczki Łask związana jest nierozerwalnie z osobą
franciszkanina Św. Maksymiliana Marii Kolbego.
To on założył tu klasztor, a
później ośrodek duszpasterski ze szkołą, warsztatami, drukarnią.
Pierwszy,
drewniany budynek kaplicy wraz z celą Św. Maksymiliana jest dziś najstarszym
obiektem Niepokalanowa.
Bazylika powstała dopiero po II wojnie światowej, w
trudnych latach stalinizmu.
Jej modernistyczna sylwetka jest widoczna z daleka
w krajobrazie płaskiej jak stół Równiny Błońskiej.
W 2004 roku otrzymała tytuł
Ogólnopolskiego Sanktuarium.
Choć jest to świątynia stosunkowo młoda, przyciąga
wielkie rzesze wiernych i turystów z całego świata.
Zaczęło się bardzo
skromnie: dwudziestu braci franciszkanów pod przewodnictwem ojca Maksymiliana
Kolbego przybyło na to miejsce w 1927 roku.
Przywieźli ze sobą figurkę Matki
Bożej i od jej ustawienia zaczęli pracę nad budową jednego z największych
ośrodków duszpasterskich w Polsce.
Powstała drewniana kaplica, baraki
mieszkalne, baraki mieszczące warsztaty, drukarnię, szkołę.
Z czasem, gdy
ośrodek okrzepł zaczęto stawiać budynki murowane.
W 1939 roku poświęcono krzyż
na placu budowy dużej świątyni zaprojektowanej przez Zygmunta Gawlika.
II wojna
światowa przerwała prace.
Niemcy aresztowali wielu zakonników, wśród nich ojca
Maksymiliana.
Założyciel Niepokalanowa trafił do obozu Auschwitz, gdzie oddał
swoje życie, za życie innego więźnia skazanego na śmierć głodową.
Ten czyn
niezwykłego poświęcenia dla bliźniego stał się podstawą do uznania go za
świętego męczennika.
W latach 1948-54 kontynuowano budowę bazyliki.
W roku 1952
(w dwudziestopięciolecie założenia Niepokalanowa) jeszcze pośród rusztowań
Prymas Wyszyński odprawił nabożeństwo obiecując przyjechać na konsekrację
ukończonej świątyni.
Niestety nie było to możliwe – wkrótce został aresztowany
przez władze komunistyczne i przetrzymywany ponad trzy lata w różnych miejscach
odosobnienia.
Świątynia w Niepokalanowie (w roku 1980 Jan Paweł II nadał jej
tytuł Bazyliki Mniejszej) jest zbudowana w stylu modernistycznym, w układzie
trójnawowym z transeptem.
Kasetonowe stropy podparte są kwadratowymi, smukłymi
filarami.
Większość rzeźb, zarówno we wnętrzach, jak i na fasadzie została
wykonana przez franciszkańskiego artystę, brata Maurycego Kowalewskiego.
Drzwi
bazyliki ozdobione zostały brązowymi wizerunkami 24 sanktuariów maryjnych z
całego świata.
Na terenie klasztoru znajduje się Muzeum Świętego Maksymiliana,
zachowano pierwszą drewnianą kaplicę i surową celę klasztorną świętego.
Dla
zwiedzających dostępne są „Panorama Tysiąclecia” – rodzaj ruchomej szopki
pokazującej dzieje naszego kraju i najważniejsze postacie z jego historii oraz
„Misterium Męki Pańskiej” – spektakl ruchomych figur i obrazów
ukazujących Mękę Pańską.
Bazylika Niepokalanowska leży
na Mazowieckim Szlaku Papieskim.
