Baptysterium św. Jana

Siena (54 tys. mieszkańców), jedno z najbardziej nietypowych i najpiękniejszych miast Toskanii, zostało założone przez Etrusków na wzgórzu między dolinami dwóch rzek: Arbii i Elsy.

Jest to miejsce o niepowtarzalnym charakterze, gdzie zachowało wiele dawnych tradycji i zwyczajów.

Siena, kryjąca pośród swoich murów wspaniałe zabytki architektury, rzeźby i malarstwa, została w 1995 roku wpisana na Listę UNESCO.

Stojąca na Piazza del Duomo katedra w Sienie, budowana od XII do XIV wieku, z dzwonnicą z początków XIV wieku, uchodzi za jeden z najpiękniejszych kościołów i za jeden z najlepszych przykładów romańsko-gotyckiej architektury we Włoszech.

Do katedry przylega Battistero di San Giovanni, czyli baptysterium św. Jana.

W Sienie baptysterium - inaczej niż w wielu innych miastach włoskich - nie jest osobnym budynkiem, lecz mieści się w podziemiach pod głównym ołtarzem (wejście z zewnątrz, schodami z tyłu katedry), warto zobaczyć sześciokątną chrzcielnicę z XV wieku z rzeźbami Donatella, Lorenza Ghibertiego i Jacopa della Quercia.

Po przekroczeniu progu baptysterium poczułem się jakbym trafił we kolorowy sen średniowiecznego artysty.

Trudno uwierzyć w realność nagromadzonych tam dzieł sztuki sakralnej.

Baptysterium, powstałe w XIV wieku, jest dziełem samym w sobie.

Doskonałe proporcje pomieszczenia, obfitość lecz nie nachalność malowideł i dekoracji ściennych, powściągliwe obrazy gotyckich Madonn i świętych o surowych twarzach – wszystko razem daje poczucie harmonii, tchnie czymś nieziemskim.

Wszystkie ściany oraz łukowe sklepienia pokrywają obrazy przedstawiające sceny religijne, przedzielają je zdobienia we wzory geometryczne lub z motywami roślinnymi.

No i te żywe kolory z wybijającą się ultramaryną nieba!

Z nimi kojarzę malarstwo „szkoły sieneńskiej”.

Pośrodku świątyni stoi chrzcielnica, której centralną kolumnę wyrzeźbił Jacopo dela Quercia a pozostałe elementy wspólnymi siłami wykonali artyści sieneńscy i florenccy.

Jedną z tablic odlanych w brązie wykonał Donatello, inną Ghiberti – autor słynnych florenckich drzwi zwanych „Bramą do raju”.

Nisze i boczne ściany baptysterium zajmują rzeźby i obrazy charakterystyczne dla malarstwa gotyckiego.

Postaci są dostojne i tajemnicze.

Jest też parę groźnie wyglądających zwierząt.

Baptysterium znajduje się pod absydą katedry.

Przechodzi się do niego przez XIV-wieczny portal, a następnie po stromych schodkach; na jednym ze stopni zaznaczony jest krzyż - jest to miejsce, gdzie wg legendy za sprawą diabła upadła św. Katarzyna.

Budowa baptysterium trwała od 1316 do 1325 r., a pracami kierował Camaino di Crescentino.

Marmurowa późnogotycka fasada została wykonana dopiero pod koniec XIV w. i pozostaje do dziś nieukończona w górnej części.

W jej części dolnej znajdują się trzy głębokie portale, między którymi widoczne są m.in. wpisane w romby głowy ludzkie i zwierzęce.

W bogato zdobionym wnętrzu na szczególną uwagę zasługuje chrzcielnica (fonte battesimale).

Nad ośmioboczną misą chrzcielną wznosi się cyborium, a nad nim, na kolumience, umieszczona jest niewielka figura św. Jana Chrzciciela wyrzeźbiona przez Jacopa della Quercia.

Jego autorstwa są też niektóre posągi zdobiące nisze cyborium, pozostałe wykonane zostały przez Donatella i Giovanniego di Turino.