Tradycyjne stroje różnych narodowości bywają niezwykłe,
często kolorowe, a czasem nawet dziwne.
Podróżując po świecie na pewno
niejednokrotnie zwróciłeś uwagę na to, jak ubierają się miejscowi.
Strój ludowy wyrażający
tożsamość, co zazwyczaj odnosi się do regionu geograficznego lub okresu w
historii, ale może także dotyczyć statusu socjalnego, małżeńskiego lub
religijnego.
Strój ten najczęściej pojawia się w dwóch formach: codziennej i
odświętnej.
W rejonach, w których zachodni styl ubierania stał się normą,
stroje tradycyjne są noszone podczas świąt lub uroczystości, mają za zadanie
podkreślić dziedzictwo regionu, tradycje kulturowe lub wyrażać dumę.
W różnych
częściach świata tradycyjne stroje pełnią wiele różnych funkcji.
Są
sposobem na pamiętanie o przodkach, prowadzenie ceremonii religijnych albo
upamiętnianie ważnych wydarzeń.
Prawie każda kultura posiada stroje o
szczególnym znaczeniu.
Każdy kontynent, kraj, czy grupa etniczna posiada swój
tradycyjny strój.
Wszystkie takie stroje diametralnie się od siebie różnią, a
zarazem są fascynujące przez swoją odmienność.
Różnie drzewiej bywało w sprawie mód.
W renesansie zachwyt wzbudzał
klasyczny, grecko-rzymski kanon urody.
Wiek XVII i XVIII kultywował sarmackość
i otyłość.
Mężczyzna szczupły uchodził za cherlaka, a potężne cielsko było
oznaką zdrowia i powodzenia, tudzież siły i poważania społecznego.
Kobiety też
mogły sobie pofolgować, zachwyt epoki wzbudzały tłuste niewiasty.
Doskonała
kobieta winna mieć: „Trzy wąskie: usta, kibić pęcina i trzy grube: ramię, udo a
łydka".
Za osiemnastowieczną Polką dziś bez wątpienia oglądałaby się cała
ulica!
Dla Polaków
dbających o swój wygląd nie bez znaczenia pozostawał strój.
Z powodów
historycznych w Polsce popularny był strój narodowy, utworzony z syntezy kultur
polskiej i litewskiej, łączący nie zawsze do siebie pasujące elementy.
Prym
narodowo - modowy wiedli panowie szlachta.
Rzeczy takie nosili z upodobaniem
mieszczanie, a naśladowali, często niestety nieudolnie, chłopi.
Strój narodowy
był szyty w dwóch wariantach: damskim i męskim.
W latach 30. i 40. XVII w.
podstawą stroju polskiego stał się wytworny kontusz, do dziś jasny symbol
sarmaty.
Jakość materiałów i stałość mody na kontusze była imponująca biorąc
pod uwagę, że zachowały się testamenty z zapisami kontuszy spadkobiercom.
Dopiero w końcu XVIII w. kontusze stały się passe.
Obok stroju
narodowego w Polsce wykształciły się trendy ludowe.
Udokumentowaną historię ma
strój podhalański.
Kobiety jednak są bardziej wymagające w strefie mody niż
panowie, toteż damska wersja stroju podhalańskiego zmieniała się od XVIII w.
już 5 razy, podczas gdy męska odzież odświętna przetrwała do naszych czasów w
prawie niezmienionej formie.
Z biegiem czasu kobiety skracały coraz bardziej
kwieciste spódnice.
Zapaski stały się kolorowe, koszule bogaciej haftowane i z
większym kołnierzem, atlasowe i aksamitne gorsety wiązano szeroką, czerwoną
wstążką i zdobiono haftem koralikowym, śmielej używano cekinów.
Do tego kierpce
albo trzewiki, chusty i korale. I góralka jak malowana.
Mężczyźni nosili
i noszą kapelusze, sukienne portki, a także czarne lub białe cuchy, czyli
okrycia wierzchnie.
Nie zmieniły się koszule, kamizelki, pasy oraz wysokie buty
z cholewami typu węgierskiego, półbuty, buty do kostek ani kierpce.
Niezastąpione były i są fajki oraz ciupagi.
Strój łowicki czy
księżacki to jeden z najbogatszych i najefektowniejszych polskich strojów
ludowych, noszony do dziś.
Podstawowe
elementy zarówno dla kobiet jak i dla mężczyzn były wełniane.
Samodziałowe
pasiaki, od barw czerwieni, w drobne pojedyncze paski lub ich wiązki, poprzez
pomarańczowe tło, z zielonymi pasami wzbogacanymi cynobrem, bielą i fioletem.
W
okresie międzywojennym w łowickim pasiaku pojawiły się zieleń, fiolet i
szmaragdowy.
Zmieniał się także wzór haftu.
Zwyczajowo było to tzw. polskie
szycie i ruskie szycie, zamienione na początku XX w. w haft płaski, a później w
okresie międzywojennym pojawił się haft richelieu.
Piękno łowickiego
stroju było wykorzystywane w modach innych regionów.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz