czwartek, 18 listopada 2010

Pustynia Judzka

Pustynia. Słowo to często przywołuje przed nasze oczy piach, upalne słońce, sunące wielbłądy… Jednak nie wszystkie pustynie są takie.
Niektóre z nich, mimo że mają niezbyt duże rozmiary (a może właśnie dlatego), są miejscem skrywającym niebywałe historie i wydarzenia.
Zapraszam na Pustynię Judzką.

Ta górzysta pustynia jest podzielona pomiędzy Izrael a Autonomię Palestyńską. Pustynia biegnie wzdłuż zachodniego brzegu Morza Martwego, stanowiąc wyżynę poprzecinaną głębokimi kanionami. W znacznej części porośnięta jest rzadką trawą, która jedynie w porze deszczowej nadaje się do wypasu owiec. W okresie letnim roślinność jest zupełnie sucha i nie nadająca się do karmienia zwierząt.


Ta przedziwna sceneria Pustyni Judzkiej jest dziełem erozji skał na przestrzeni wielu tysięcy lat, spowodowanej przez zimowe deszcze. Turystów, zwłaszcza zimą, często zaskakują tutaj gwałtowne deszcze. Wyschnięte koryta rzek wypełniają się wówczas spienionymi i rwącymi potokami. Pustynna ziemia bywa twarda jak kamień, toteż niełatwo wchłania deszczowe wody. Szacuje się, że jedynie trzy procent pustynnych opadów wsiąka w ziemię - reszta albo spływa do morza, albo prędko wyparowuje.

Pustynia Judzka na zachodzie wznosi się na wysokości od 800 do 1000 m n.p.m., jedynie na krótkim odcinku 20 kilometrów opada do poziomu 400 m n.p.m., tworząc największą depresję na świecie. Obniżenie terenu tworzy wielkie stopnie, z których każdy kończy się prawie poziomym płaskowyżem o szerokości mniej więcej od 2 - 3 km.  


W tej dzikiej scenerii jednak nadal żyją ludzie w warunkach takich jak przed wiekami. Pod czarnymi namiotami mieszkają beduini. Ci prości pasterze chcą, tak jak ich przodkowie, żyć w wolności i niezależności. Zajmują się przede wszystkim pasterstwem - hodują stada owiec i kóz. Jednak wypasanie zwierząt na pustyni jest niewątpliwie sprawą bardzo trudną.


Począwszy od północno-wschodnich rejonów, Pustynia Judzka ciągnie się na południe wzdłuż zachodniego wybrzeża Morza Martwego. Ma od 16 do 24 kilometrów szerokości. Obejmuje wschodnie zbocza Gór Judzkich aż do brzegów Morza Martwego.


Góry te zatrzymują większą część pary wodnej, unoszącej się znad Morza Śródziemnego. Dlatego na łagodne, lecz gołe stoki wapienne, po stronie wschodniej spada niewiele deszczu. Wyjątkiem są miesiące zimowe: listopad i grudzień. Wyrasta wtedy trawa, co umożliwia wypasanie stad owiec. Rosnąca tutaj trawa nie zieleni się długo. Wschodnie wiatry, wiejące od pustyni, w krótkim czasie zmieniają ją w pożółkłe badyle.


Ze względu na jałowość i brak mieszkańców Pustynia Judzka często była miejscem ucieczki. Biblijny Dawid, który znalazł na niej schronienie, gdy uchodził przed rozgniewanym królem Saulem, opisał ją jako „ziemię zeschłą, spragniona i bezwodną” (Ps. 63,1).  Przez jakiś czas ukrywał się w jaskini, którą mogła być jaskinia Umm Katafa w Wadi Chareitun (wąwozie biegnącym na wschód od Betlejem w kierunku Morza Martwego).


Pustynia Judzka może zaskoczyć bujną roślinnością, np. w En-gedi. Woda sącząca się przez porowate skały wybija się w tej dolinie, ciągnącej się do zachodniego brzegu Morza Martwego, w postaci źródeł i wodospadów. Dzięki temu En-gedi przypomina istną dżunglę o bogatej szacie roślinnej. Można tam znaleźć wiele gatunków kwiatów i owoców. Można też obserwować życie dzikich zwierząt — od borsuka skalnego do kozłów górskich; w rejonie tym występują nawet lamparty!

Na Pustyni Judzkiej w 1943 r. został założony przez żydowskich osadników kibuc Kefar-Ezvon. W czasie wojny 1948 r., Arabowie zniszczyli go, mordując wszystkich jego mieszkańców. Kibuc odrodził się ponownie dopiero w 1967 roku.
Na pustyni Judzkiej znajdują się: grobowce Natana i Gada (praojców dwóch z 12 plemion Izraela); kompleks pałaców i twierdza Herodium, zbudowana w latach 24-15 p.n.e. przez Heroda Wielkiego; twierdza Masada; trzy sadzawki Salomona, skąd rzymskimi akweduktami, aż do początków państwa izraelskiego, zaopatrywano Jerozolimę w wodę; fort turecki z 1540 r.; miejsce odnalezienia w 1947 r. słynnych zwojów, czyli Qumran, oraz liczne klasztory i starożytne monastery.

Podróżując po tym terenie napotkamy liczne izraelskie patrole wojskowe.

Pustynia Judzka zadziwia. Jej tajemniczość i piękno zachęca do medytacji i podziwiania trudno dostępnych miejsc.

Brak komentarzy: