niedziela, 6 grudnia 2009

Torre de Belém

Torre de Belém czyli Wieżą Betlejemską nazywana jest militarna budowla stojąca w Lizbonie, na jej zachodnim przedmieściu przy ujścia Tagu do oceanu, znanym jako Belém. Jest to niewątpliwie jedna z największych atrakcji turystycznych stolicy Portugalii.Torre de Belém wybudowano z polecenia portugalskiego króla Manuela I Szczęśliwego w latach 1515 - 1520. Wieżę zaprojektował Fernando de Arruda. Uchodzi ona za jedyną zachowaną do dziś budowlę wzniesioną całkowicie w tzw. stylu manuelińskim (portugalski gotyk, rozwijający się za panowania tegoż władcy).
Odnajdziemy tu zatem typowe dla tego stylu elementy orientalne czy rzeźby z elementami żeglarskimi - liny, łańcuchy, instrumenty nawigacyjne. Z kolei elementy mauretańskiego stylu objawiają się w łukowych kształtach okien, balkonach oraz żebrowanych kopułach na wieżyczkach obserwacyjnych. Zdobienia cechują też dwa, charakterystyczne dla tego okresu, motywy: przedstawiająca kulę ziemską rozeta (symbol Manuela I) oraz krzyż templariuszy, którzy odegrali ważną rolę w portugalskich podbojach.
Postawiona w epoce wielkich odkryć geograficznych wieża pełniła rolę strażnicy lizbońskiego portu. Stała się także punktem orientacyjnym dla wracających do ojczyzny żeglarzy i symbolem morskiej potęgi Portugalii. W okresach późniejszych pełniła funkcję więzienia. Po wielkim trzęsieniu ziemi w 1755 roku budowla przeniesiona została ze środka rzeki w obecne miejsce.
Wieża Betlejemska ma również polski akcent w swojej historii - właśnie w niej w 1822 roku przez dwa miesiące był więziony generał Józef Bem, twórca Legionu Polskiego w Portugalii. W 1983 roku Torre de Belém wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Wieża Betlejemska jest symbolem Lizbony przypominającym o epoce Wielkich Odkryć. Belém to jedna z największych dzielnic stolicy Portugalii - wiąże się z nią wiele istotnych wydarzeń historycznych. To właśnie stąd wielu portugalskich odkrywców wyruszało na swoje niezwykłe podboje w poszukiwaniu Nowego Świata, bogactwa i nieznanych cywilizacji.
Stąd wypłynęl: książe Henryk „Żeglarz” (przywódca pierwszej morskiej wyprawy w celu zdobycia Maroko), Bartholomeu Dias (których chciał opłynąć Przylądek Dobrej Nadziei), Ferdinand Magellan (pierwsze wyprawy), Vasco da Gama (szukając nowej drogi do Indii), a Krzysztof Kolumb zatrzymał się tu w drodze powrotnej z Nowego Świata do Europy.
Budowla ta pełniła funkcję strażniczą dla portugalskiego portu - wiązało się to z obroną Lizbony od strony rzeki Tag, system ten obejmował także klasztor Hieronimitów, a zainicjował go król Jan II budując fortecę w Cascais oraz inną - imienia św. Sebastiana - w Caparica. Przez ostatnie lata panowania króla Manuela I wieży strzegł okręt Grande Nau.
Szybko Torre de Belém stało się punktem orientacyjnym dla powracających z długich wypraw żeglarzy. Dumnie reprezentował także morską potęgę swego kraju. Przez pewien czas wieża była także siedzibą Hiszpanów - rezydował tu książę Alby (1580 r.).
W 1840 r., pod wpływem romantycznego pisarza Almeida Garrett, król Ferdynand II odrestaurował wieżę, dodając wiele neomanuelinistycznych elementów, a w 1910 r. Obiekt doczekał się miana pomnika narodowego.
Wieżę w Belem można podzielić na dwie części: bastion i pięcioczęściową wieżę (w północnej części bastionu). Bastion zbudowany został w kształcie sześciokąta. Posiada nisko sklepioną kaplicę (kazamaty) z otworami na siedemnaście armat (był to pierwszy taki budynek, który posiadał dwupoziomowy skład broni, stąd uważa się, że Wieża zapoczątkowała nowy kierunek w militarnej architekturze).
W rogach umieszczone zostały wieżyczki wykończone mauretańskimi kopułami, a na podłogach prezentowane są zwierzęce podobizny (m.in. nosorożca - najprawdopodobniej jest to pierwsza płaskorzeźba w Zachodniej Europie przedstawiająca to zwierzę).
W wyższych częściach Wieży (od zewnątrz) dostrzec można także podobizny św. Wincenta i św. Michała - tutejszych patronów.
Na honorowym miejscu stoi rzeźba Madonny z Dzieciątkiem i kiścią winogron.
Wieża ma 35 metrów wysokości; najniższe piętra znajdują się już pod poziomem wody. Na szczególną uwagę zasługuje „galeria szeptów", pełniąca w XIX w. rolę więzienia. Tutaj, w zalanych wodą lochach, król Miguel (1828-1834) przetrzymywał więźniów politycznych.
Godziny otwarcia:
Od wtorku do niedzieli:
od maja do września 10:00 -18:00
od października do kwietnia 10:00- 16:30
Zwiedzanie: dorośli - 3€, studenci i młodzież do 15 roku - 1,5€, poniżej 14 roku za darmo.
Dojazd z centrum Lizbony: Autobusy numer: 27, 28, 29, 43, 49, 51,112. Tramwaj numer: 15.

Brak komentarzy: