Ząbkowice Śląskie

Ząbkowice Śląskie powstały w drugiej połowie XIII w. jako miasto na założone na prawie niemieckim przez kolonistów pochodzących z Frankonii i przez nich zostało nazwane Frankenstein.

Wokół miasta istniały już polskie osady, a głównym miastem tego regionu były wówczas Ziębice.

Do I poł. XV w. rządzili tutaj śląscy Piastowie.

W XV w. obszar wokół Ząbkowic, nazywany wówczas Księstwem Ziębickim, stał się dziedzicznym lennem znakomitego, czeskiego rodu królewskiego – Podiebradów.

Najlepszym okresem w dziejach miasta była I poł. XVI w., gdy rządził tutaj czeski książę Karol I Podiebradowicz.

Miasto stało się wówczas stolicą regionu i przekształciło się z małego, średniowiecznego, w nowoczesne, renesansowe miasto, jedno z najzamożniejszych na Śląsku.

Tragiczna w skutkach była dla miasta jak i całego regionu wojna trzydziestoletnia (1618-1648), w wyniku której zniszczono większość miejscowości, a spora część ludności opuściła ten teren w poszukiwaniu spokoju i lepszych warunków życia.

Po wojnie trzydziestoletniej na okres prawie 150 lat miasto stało się własnością dziedziczną austriackiego rodu Auerspergów.

Tragicznym w skutkach dla Ząbkowic Śl. był dzień 24.04.1858 r., gdy niemal całe miasto w ciągu kilku godzin spłonęło.

Na szczęście II poł. XIX w. to dla całego Śląska epoka rozwoju gospodarczego i w tym czasie Ząbkowice Śl. zostały szybko odbudowane, stając się dobrze rozwiniętym gospodarczo i nowoczesnym miastem prowincjonalnym, liczącym w 1939 r. ponad 11.000 mieszkańców.

Druga wojna światowa nie spowodowała tutaj żadnych zniszczeń.

Po wojnie, w wyniku ustaleń Konferencji Poczdamskiej, autochtoniczna ludność śląska została wysiedlona do Niemiec, a na jej miejsce sprowadzono osadników z Polski centralnej i Kresów Wschodnich.

Zmieniono wówczas nazwę miasta na dzisiejszą – Ząbkowice Śląskie.

Do dziś nie można z całą pewnością stwierdzić, kiedy dokładnie powstała Krzywa Wieża ani w jakim celu ją zbudowano.

Jedna z wersji głosi, że jest ona pozostałością dawnego zamku, który miał istnieć tu jeszcze przed lokacją miasta o czym świadczyć może najniższa część wieży, zbudowana z kamienia do wysokości około 10 metrów.

Część ceglana została przebudowana dopiero na przełomie XIV i XV wieku, równolegle z budową Kościoła p.w. św. Anny.

Dawne wejście do wieży jest położone na poziomie I piętra. Do wnętrza budowli pierwotnie można się było dostać jedynie po drabinie lub zewnętrznych schodkach.

Pomieszczenie wewnątrz budowli, znajdujące się na poziomie przyziemia, dostępne tylko od góry służyło jako loch głodowy.

Obecnie znajduje się tu wystawa “Średniowieczna Izba Tortur i Więzienie w Lochu Głodowym”.

Nie wiadomo dokładnie, dlaczego wieża uległa pochyleniu.

Powszechnie uważa się, że przyczyną mogły być wstrząsy tektoniczne, które odnotowano 15 września 1590 roku.

Nie wyklucza się również, że przyczyną było rozmoknięcie gruntu, które spowodowało osiadanie fundamentu.

Obecnie odchylenie wieży od pionu wynosi 2, 14 m.

 

Warto dodać, że podczas pomiarów dokonanych w 1977 roku stwierdzono, że odchylenie wynosi 1, 98 m.