Gwardia Szwajcarska

Gwardia Szwajcarska jest jednym z najbardziej charakterystycznych elementów Watykan.

Zapewne każdy z nas kojarzy tych ubranych w granatowo – żółto – czerwone stroje mężczyzn, trzymających wartę w Stolicy Apostolskiej.

Gwardia powstała 22 stycznia 1506 roku, gdy papież Juliusz II zaprosił 150 szwajcarskich najemników pod dowództwem Kaspara von Silenena,

aby zapewnić sobie ochronę w czasach, gdy Italia podzielona była na wiele rywalizujących ze sobą państw.

Szwajcarscy najemnicy byli w tamtym okresie niezwykle cenieni za swoją wierność, sprawność bojową i dyscyplinę.

Pierwsza okazja do udowodnienia oddania papieżowi nadarzyła się już 6 maja 1527 roku, gdy Karol V zaatakował Rzym.

147 gwardzistów zginęło wówczas w walce, bohatersko broniąc papieża Klemensa VII i umożliwiając mu ucieczkę do zamku Świętego Anioła.

Była to jedyna walka w historii tej najstarszej i najmniejszej na świecie armii.

Na pamiątkę tego wydarzenia dzień 6 maja ustanowiony został świętem Gwardii Szwajcarskiej.

Gwardziści kojarzą nam się z granatowo – żółto – czerwonymi strojami, są to jednak tylko stroje paradne.

Chociaż podanie głosi, że zostały one zaprojektowane przez Michała Anioła, jest to tylko legenda.

Ich wygląd zmieniał się przez wieki razem z mijającymi epokami, obecne stroje zaprojektował Jules Repond, będący dowódcą gwardii w latach 1910 – 1925.

Ich kolory są barwami rodu Medyceuszy, z którego pochodził papież Klemens VII.

Ciekawostką jest, że stroje te gwardziści mogą nosić jedynie w Watykanie i Szwajcarii.

Codzienny strój stanowią granatowe mundury, a gwardziści bezpośrednio strzegący papieża (np. podczas pielgrzymek) chodzą również w garniturach.

Codziennym uzbrojeniem jest miecz, rapier lub szabla, nocą również pistolet, a paradnym uzbrojeniem halabarda.

Gwardzistą zostać może jedynie mężczyzna wyznania rzymsko-katolickiego, w wieku od 19 do 35 lat, wzrostu powyżej 174 cm,

posiadający obywatelstwo szwajcarskie, po odbyciu przeszkolenia wojskowego w Szwajcarii, posiadający przynajmniej wykształcenie średnie.

Kandydat musi być także kawalerem, natomiast ożenić się może dopiero po 5 latach służby i awansie do stopnia kaprala.

Służba trwa od 2 do 25 lat.

Uroczyste zaprzysiężenie nowych gwardzistów odbywa się każdego roku, 6 maja, na Dziedzińcu św. Damazego w Watykanie.

Wygląda ono następująco: każdy kandydat podchodzi do sztandaru Gwardii Szwajcarskiej i chwyta go lewą ręką.

Prawą rękę podnosi do góry z odchylonymi trzema palcami: kciukiem, wskazującym i środkowym – gestem symbolizującym Trójcę Świętą.

Następnie wypowiada słowa przysięgi.

Gwardia Szwajcarska liczy obecnie 110 członków: podoficerów, halabardników oraz dwóch doboszy (grających na bębnach), co stanowi ponad 10% obywateli Watykanu.

Jan Paweł II żartobliwie podsumował kiedyś ten fakt stwierdzeniem, że Watykan jest najbardziej zmilitaryzowanym państwem na świecie.

Obecnym komendantem gwardii jest pułkownik Elmar Theodor Mäder.

Jej patronem jest święty Sebastian, a hasłem „Tapfer und Treu” czyli „Dzielny i Wierny”.

Zarobki początkującego gwardzisty można porównać z zarobkami nauczyciela w szkole podstawowej we Włoszech, jednak oprócz wynagrodzenia otrzymuje on również darmowe zakwaterowanie, wyżywienie i stroje.

W 2006 roku Gwardia Szwajcarska obchodziła 500-lecie swojego istnienia.