czwartek, 24 lutego 2011

Jerycho

W kierunku północno-wschodnim od Jerozolimy, w dystrykcie Judei i Samarii w Izraelu - tzw. Cijordani (Zachodni brzeg Jordanu) położone jest Jerycho (hebr. Yericho; arab. Er Riha). 
Miasto obecnie zamieszkiwane przez około 15 tysięcy mieszkańców, znajduje się pod palestyńską administracją, na terytorium Autonomii Palestyńskiej. Miasto położone jest w depresji (276 m p.p.m) i jest najniżej położonym miastem świata. 

Jerycho uważane jest za jedno z najstarszych miast na świecie i jest prawdopodobnie najstarszym nieprzerwanie istniejącym siedliskiem ludzkim. W pobliżu obecnego Jerycha już 11 000 lat temu istniały trzy odrębne siedliska ludzkie. Obwarowane kamiennymi murami miasto istniało ok. 6800 p.n.e. -  i to właśnie mury miasta dla wielu są dowodem, że Jerycho jest najstarszym miastem świata. 


Miasto swoją egzystencję zawdzięcza źródłu, którego nazwa arabska brzmi Ein es-Sultan (Źródło Sułtana). Potocznie nazywane jest źródłem Elizeusza (Nahal Elisha). Według Biblijnego opisu Jerycho zostało zdobyte (XIII w. p.n.e.) przez Izraelitów prowadzonych przez Jozuego do Kanaanu - na dźwięk trąb kapłanów izraelickich rozpadły się jego mury. Nie zachowały się ślady miasta z tego okresu. Po opanowaniu Kanaanu przez Izraelitów należało do pokolenia Beniamina, po podziale królestwa izraelskiego (ok. 929 p.n.e.) weszło w skład jego części północnej - Izraela. 


W 721 p.n.e. król asyryjski Sargon zniszczył miasto, jego ludność uprowadził do Asyrii. Odbudowane po powrocie Izraelitów z niewoli babilońskiej (po 538 p.n.e.), odzyskało dawne znaczenie. Od I w. p.n.e. Jerycho pozostawało pod panowaniem rzymskim. Podarowane zostało, ze względu na przynoszące znaczne dochody ogrody z drzewami balsamowymi, Kleopatrze VII Wielkiej, która odsprzedała je Herodowi I Wielkiemu. Podczas jego panowania miasto osiągnęło szczyt swego rozwoju. Władca zbudował w nim amfiteatr, zamek Kypros, zimową rezydencję, hipodrom, założył liczne ogrody, akwedukty. 

W okresie wypraw krzyżowych na wschód od ruin starego Jerycha, w miejscu, gdzie znajduje się współczesne Jerycho, krzyżowcy wznieśli nowe miasto, które upadło wraz z Królestwem Jerozolimskim (XIII w.). W XVIII w. powstała wioska, która rozrosła się pod administracją brytyjską (od 1918 r.), następnie pod rządami Jordanii (od 1946 r.). Odbudowano urządzenia irygacyjne, zbudowano hotele, gmachy publiczne. 


W 1967 r. Jerycho wraz z Zachodnim Brzegiem Jordanu zostało zajęte przez Izrael w wyniku konfliktu zbrojnego z Jordanią, która w 1988 r. zrzekła się formalnie praw do Zachodniego Brzegu Jordanu i Jerycha. Na mocy izraelsko-palestyńskiego porozumienia z 4 maja 1994 r., w sierpniu tegoż roku Izrael przekazał władzę w Jerychu autonomicznej Radzie Palestyńskiej. Przy wjeździe do miasta Izraelskie wojskowe posterunki kontrolne przypominają o trwającym konflikcje na tym terenie. 


Od czasów starożytnych Jerycho było strategicznym miastem, które strzegło brodów na rzece Jordan. W grobowcach z 1600 r. p.n.e.. odnaleziono wiele kunsztownych wyrobów ceramicznych, drewnianych sprzętów codziennego użytku, szkatułek bogato inkrustowanych itp. 

Jerycho często występuje w Piśmie Świętym. W czasie exodusu pod wodzą Mojżesza, właśnie tędy przeprawiali się izraelscy zwiadowcy, wysłani przez jego następcę Jozuego na przeszpiegi. To tutaj mieszkała nierządnica Rachab, która ukryła ich przed żołnierzami króla Jerycha. Miasto było zawsze solidnie obwarowane i stanowiło poważną przeszkodę dla atakujących, również dla Izraelitów. Oni jednak zdobyli Jerycho w cudowny sposób - gdy po raz siódmy zadęli w trąby, mury miasta rozpadły się całkowicie (Księga Jozuego 6,1-24).



Po upadku Jerycha Jozue zdobył większą część terytorium zamieszkiwanego przez plemiona kananejskie. W epoce Sędziów Ehud zabił w Jerychu króla Moabitów, Eglona. W czasach Eliasza i Elizeusza przebywała tu liczna grupa proroków. Po powrocie z wygnania, mieszkańcy Jerycha pomagali odbudować Jerozolimę.
W czasach Nowego Testamentu Jezus uzdrowił w tym mieście ślepego żebraka Bartymeusza. Tu nawrócił się Zacheusz, przełożony nad celnikami. Również wydarzenia z przypowieści o dobrym Samarytaninie miały miejsce przy drodze z Jerozolimy do Jerycha. (Joz 2,6; Sdz 12,13; 2 Krl 2; Ne 3,2; Mk 10,46; Łk 19, 1-10; 10,30). 




Jerycho współcześnie jest zamieszkałe głównie przez Arabów. Jego przedziwny pejzaż jest dziełem erozji. Starożytne ruiny giną wśród bujnej przyrody tworzącej oazę, w której bujnej zieleni towarzyszą żywe barwy kwiatów i owoców. 



Z tym pięknem żywych kolorów kontrastuje otoczenie pustynnej doliny. 



Jerycho nie oferuje zbyt wiele dla przybyłych turystów. Najczęściejj oglądają oni starą sykomorę, na którą miał wspiąć się Zacheusz, żeby zobaczyć Jezusa. Arabskie kramy z owocami i kawą stanowią turystyczną atrakcję miasta.


Palestyńskie zabudowania wyglądają bardziej niż biednie. Arabowie nie zwracają uwagi na porządek, na estetykę swojego otoczenia. Pełno tu śmieci, które wiatr rozwiewa po ulicach. Ulice są pełne kobiet w burkach. Wokół mnóstwo sklepów.

3 komentarze:

wkraj pisze...

Świetnie opisana i zobrazowana historia miasta Jerycho.
Szacunek i pozdrowienia.

kasia pisze...

coz,pozostaje mi tylko poprzedni komentarz potwierdzic.
Z przyjemnoscia bede tutaj czesto zagladac.
dsdm

Artur pisze...

a milo mi bardzo. z reguly kolo czwartku staram sie wstawic cos nowego i zapraszam